الزامات درب ضد حریق مجموعه‌ای از قوانین فنی و اجرایی است که با هدف حفظ جان انسان‌ها و کاهش خسارات در هنگام وقوع آتش‌سوزی، توسط نهادهای قانونی مانند سازمان آتش‌نشانی و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی (مقررات ملی ساختمان) تدوین شده است.
نصب درب ضد حریق در ساختمان‌ها یک انتخاب سلیقه‌ای نیست، بلکه یک ضرورت قانونی و یک مسئولیت بسیار مهم برای سازندگان، معماران و مالکین است. عدم رعایت این قوانین درب ضد حریق می‌تواند منجر به عدم دریافت گواهی پایان کار و، مهم‌تر از آن، به خطر افتادن جان ساکنین شود. در این راهنمای جامع از ارغوان درب، به بررسی مهم‌ترین الزامات درب ضد حریق می‌پردازیم.
چرا رعایت الزامات درب ضد حریق حیاتی است؟
رعایت دقیق الزامات درب ضد حریق به دلایل زیر ضروری است:
- حفظ جان انسان‌ها: اصلی‌ترین هدف، ایجاد زمان کافی برای تخلیه امن ساکنین از ساختمان در حال حریق و ایجاد مسیرهای امن برای ورود نیروهای آتش‌نشان است.
- جلوگیری از گسترش آتش و دود (Compartmentation): درب‌های ضد حریق با تقسیم‌بندی ساختمان به نواحی مقاوم در برابر آتش، از سرایت سریع شعله و دود سمی به سایر طبقات و بخش‌ها جلوگیری می‌کنند.
- الزام قانونی برای دریافت پایان کار: بازرسان سازمان آتش‌نشانی، رعایت این ضوابط را به عنوان یکی از شروط اصلی برای صدور گواهی پایان کار ساختمان بررسی می‌کنند.
- کاهش خسارات مالی: با محدود کردن دامنه آتش‌سوزی، خسارات وارده به سازه و اموال به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
کجا باید از درب ضد حریق استفاده کرد؟ (محل‌های نصب الزامی)
بر اساس مقررات ملی ساختمان، نصب درب ضد حریق در نقاط زیر الزامی است:
- خروجی‌های راه‌پله‌های اضطراری: تمام درب‌هایی که به باکس راه‌پله فرار باز می‌شوند، باید از نوع ضد حریق باشند تا راه پله به عنوان یک مسیر امن و بدون دود باقی بماند.
- ورودی واحدهای آپارتمان به راهرو: در بسیاری از ساختمان‌های مسکونی مدرن، به خصوص برج‌ها، درب ضد حریق آپارتمان برای ورودی واحدها الزامی است تا از سرایت آتش از یک واحد به راهروی اصلی یا بالعکس جلوگیری شود.
- درب موتورخانه و اتاق‌های تأسیسات: برای محبوس کردن هرگونه حریق احتمالی ناشی از تجهیزات مکانیکی و الکتریکی در همان فضا.
- درب انباری‌ها: به خصوص انباری‌های واقع در پارکینگ یا زیرزمین که می‌توانند محل انباشت مواد قابل اشتعال باشند.
- دیوارهای جداکننده آتش (Firewalls): در ساختمان‌های بزرگ تجاری یا مسکونی که به بخش‌های مختلف تقسیم شده‌اند، درب‌های قرار گرفته روی دیوارهای حائل آتش باید ضد حریق باشند.
مهم‌ترین الزامات فنی درب ضد حریق
یک درب ضد حریق استاندارد باید این ویژگی‌های فنی را داشته باشد. این موارد، هسته اصلی قوانین درب ضد حریق را تشکیل می‌دهند.
۱. گواهی و تاییدیه آتش نشانی
مهم‌ترین شرط، داشتن تاییدیه آتش نشانی درب ضد حریق است. این یعنی درب باید توسط یک آزمایشگاه معتبر و مورد تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تحت آزمون‌های استاندارد حریق قرار گرفته و گواهی انطباق دریافت کرده باشد. هرگز دربی را بدون اطمینان از داشتن این گواهینامه خریداری نکنید.
۲. درجه مقاومت در برابر آتش (EI Rating)
استاندارد درب ضد حریق بر اساس مدت زمانی که می‌تواند در برابر آتش مقاومت کند، تعریف می‌شود. این مقاومت با شاخص EI (E=یکپارچگی در برابر شعله، I=عایق‌بندی در برابر حرارت) و یک عدد (به دقیقه) مشخص می‌شود. درجه مقاومت مورد نیاز بسته به محل نصب و نوع ساختمان توسط مقررات تعیین می‌گردد.
۳. الزام به بسته شدن خودکار (Self-Closing)
یک درب ضد حریق فقط در حالت بسته کارایی دارد. بنابراین، طبق الزامات درب ضد حریق، تمام این درب‌ها باید مجهز به یک جک آرام‌بند (Door Closer) سالم باشند که بسته شدن کامل و خودکار درب را پس از هر بار باز شدن، تضمین کند.
۴. یراق آلات ضد حریق (Fire-Rated Hardware)
تمام اجزای نصب شده روی درب، از جمله قفل، لولاها و دستگیره‌ها (خصوصاً دستگیره‌های آنتی‌پنیک برای خروج اضطراری) باید دارای گواهی مقاومت در برابر حریق باشند و در دماهای بالا ذوب نشده یا تغییر شکل ندهند.
۵. نوارهای درزگیر دودبند و پف‌کننده
وجود دو نوع نوار درزگیر الزامی است: نوار دودبند (Smoke Seal) برای جلوگیری از عبور دود سرد، و نوار پف‌کننده (Intumescent Seal) که در اثر حرارت منبسط شده و تمام درزها را برای جلوگیری از عبور شعله مسدود می‌کند.
نصب درب ضد حریق: یک فرآیند کاملاً استاندارد
رعایت الزامات درب ضد حریق در مرحله نصب نیز به اندازه تولید، اهمیت دارد. نصب باید حتماً توسط تیم‌های متخصص و مطابق با دستورالعمل‌های تولیدکننده و ضوابط آتش‌نشانی انجام شود. آب‌بندی کامل فضای بین چهارچوب و دیوار با مواد مقاوم در برابر آتش، بخش جدایی‌ناپذیر این فرآیند است.
برای مطالعه دقیق‌تر ضوابط، می‌توانید به وب‌سایت رسمی دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری: ایمنی، یک الزام غیرقابل مذاکره
رعایت الزامات درب ضد حریق، یک مسئولیت اجتماعی و قانونی برای حفاظت از جان انسان‌هاست. با درک دقیق این قوانین و انتخاب یک محصول استاندارد و تأیید شده از یک تولیدکننده معتبر، شما گامی اساسی در جهت افزایش ایمنی ساختمان خود برمی‌دارید. به یاد داشته باشید که در زمینه ایمنی در برابر حریق، هیچ جایی برای مصالحه یا راه‌حل‌های غیراستاندارد وجود ندارد.
مجموعه ارغوان درب با تولید انواع درب‌های ضد حریق مطابق با آخرین قوانین درب ضد حریق و دارای تاییدیه آتش نشانی، آماده ارائه مشاوره تخصصی به سازندگان و مالکین محترم می‌باشد. برای مشاهده محصولات و دریافت اطلاعات بیشتر، از صفحه فروشگاه درب ضد حریق ما دیدن فرمایید و با کارشناسان ما تماس بگیرید.